اسکن اثر انگشت به عنوان یکی از امنترین روشهای احراز هویت در دنیای دیجیتال، به طور گستردهای در دستگاههای مختلف از جمله دستگاههای کنترل تردد، حضور و غیاب، تلفنهای هوشمند، لپتاپها و سیستمهای امنیتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله جامع، به بررسی کامل فرآیند اسکن اثر انگشت، انواع اسکنرها، مزایا و معایب این روش، و همچنین نکاتی برای بهبود دقت اسکن میپردازیم.
فرآیند اسکن اثر انگشت
اسکن اثر انگشت یک روش بیومتریک برای احراز هویت است که بر اساس الگوهای منحصر به فرد برجستگیها فرورفتگیهای روی انگشتان شما کار میکند. بیایید نگاهی دقیقتر به مراحل این فرآیند بیندازیم:
1- ثبت اثر انگشت (Enrollment)
در مرحله اول، اثر انگشت شما با استفاده از اسکنر ثبت شده و تصویر دیجیتالی آن به عنوان الگو در دستگاه ذخیره میشود.
- آمادهسازی سطح: ابتدا باید سطح اسکنر تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد.
- قرار دادن انگشت: شما انگشت خود را به آرامی و با فشار مناسب روی سنسور قرار میدهید.
- تصویربرداری: اسکنر با استفاده از تکنولوژی مناسب (نوری، خازنی یا اولتراسونیک) تصویری دقیق از الگوی اثر انگشت شما تهیه میکند.
- پردازش تصویر: تصویر گرفته شده توسط نرمافزار پردازش میشود تا ویژگیهای منحصر به فرد اثر انگشت مانند موقعیت، اندازه و شکل برجستگیها و فرورفتگیها استخراج شود.
- ایجاد الگو: از اطلاعات استخراج شده، یک الگوی ریاضی دقیق و فشرده ایجاد میشود. این الگو (pattern) در حافظه دستگاه ذخیره میشود.
مقایسه اثر انگشت (Verification)
هنگام استفاده از دستگاه، اثر انگشت شما مجدداً اسکن شده و با الگوی ذخیره شده مقایسه میشود.و
- اسکن مجدد: هر بار که میخواهید از دستگاه استفاده کنید، مجدداً اثر انگشت خود را روی سنسور قرار میدهید.
- ایجاد الگوی جدید: یک الگوی جدید از اثر انگشت اسکن شده ایجاد میشود.
- مقایسه الگوها: الگوی جدید با الگوی ذخیره شده مقایسه میشود. الگوریتمهای پیچیده مقایسه، نقاط تشابه و تفاوت بین دو الگو را با دقت بسیار بالایی بررسی میکنند.
3- احراز یا تأیید هویت
اگر میزان تطابق بین دو الگو به حد آستانه تعریف شده برسد، دستگاه اثر انگشت شما را شناسایی کرده و به شما دسترسی میدهد. در غیر این صورت، دسترسی شما محدود میشود.

عوامل موثر بر دقت اسکن
- کیفیت سنسور: نوع سنسور، دقت آن و میزان حساسیت به آلودگی و رطوبت در دقت اسکن نقش مهمی دارد.
- کیفیت تصویر: هرچه تصویر گرفته شده از اثر انگشت واضحتر و با کیفیتتر باشد، دقت مقایسه نیز بالاتر خواهد بود.
- الگوریتمهای مقایسه: پیچیدگی و دقت الگوریتمهای مقایسه در تشخیص تفاوتهای جزئی بین دو الگو تاثیرگذار است.
- شرایط محیطی: رطوبت، دما، نور و آلودگی میتوانند بر کیفیت تصویر و در نتیجه دقت اسکن تاثیر بگذارند.
- وضعیت انگشت: خشک بودن، وجود زخم یا بریدگی، و فشار بیش از حد هنگام اسکن میتواند بر دقت تأثیر بگذارد.
نکاتی برای بهبود دقت اسکن اثر انگشت
- انگشت تمیز و خشک: قبل از اسکن، انگشت خود را تمیز و خشک کنید.
- فشار مناسب: هنگام اسکن، فشار ملایمی به اسکنر وارد کنید.
- زاویه صحیح: انگشت خود را به طور مستقیم و با زاویه مناسب روی اسکنر قرار دهید.
- ثبت چندین باره: برای افزایش دقت، اثر انگشت خود را چندین بار ثبت کنید.
انواع اسکنر اثر انگشت
اسکنرهای اثر انگشت به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
- اسکنر نوری (Optical): این نوع اسکنر از یک منبع نور برای ایجاد تصویر دوبعدی از اثر انگشت استفاده میکند.
- اسکنر خازنی (Capacitive): این اسکنرا با اندازهگیری ظرفیت الکتریکی برجستگیها و فرورفتگیهای اثر انگشت کار کرده و تصویری دقیقتر و سه بعدی ارائه میدهد.
- اسکنر اولتراسونیک (Ultrasonic): این اسکنر از امواج صوتی برای ایجاد تصویر سهبعدی از لایههای زیرین پوست استفاده میکند و در برابر خراشیدگی و آلودگی مقاومتر است.
مزایا و معایب اسکن اثر انگشت
این نوع احراز هویت امنیت بالایی دارد، چرا که اثر انگشت هر فرد منحصر به فرد است و جعل آن بسیار دشوار است. از طرف دیگر فرآیند اسکن اثر انگشت بسیار سریع و آسان بوده و به روز رسانی آن نیز آسان است.
در مقابل این مزایا؛ بریدگی، سوختگی و سایر آسیبهای پوستی میتوانند بر دقت اسکن تأثیر بگذارند و گاهی استفاده از اسکنرهای اثر انگشت ممکن است باعث انتقال آلودگی شود.
تایمست ارائه کننده سیستمهای حضور غیاب و کنترل تردد