تایمست مجله تکنولوژی
دستگاه ایکس ری یکی از تجهیزات بازرسی است در اماکن مختلف مانند فرودگاه و گمرک برای اسکن چمدان و بازرسی اثاثیه مسافران جهت جلوگیری از ورود یا خروج اشیاء ممنوعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این تجهیزات در حال افزایش است و در حال حاضر برخی از شرکت‌ها و ارگان‌ها نیز از آن استفاده می‌کنند. اگر تا به حال مسافرت هوایی داشتید، قطعاً اسکنر ایکس ری فرودگاهی را دیده‌اید.
اما کاربران سایت سوالات مختلفی راجع به این دستگاه پرسیده‌اند. از جمله این سوالات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- دستگاه اشعه ایکس چگونه کار میکند ؟
- نحوه دور زدن دستگاه ایکس ری به چه صورت است ؟
- آیا دستگاه ایکس ری قرص را نشان میدهد ؟
- اسکنر ایکس ری فرودگاه چه چیزی را نشان میدهد ؟
- نقاط ضعف دستگاه ایکس رسی فرودگاه چیست ؟
- دستگاه ایکس ری چه چیزی را نشان نمی‌دهد ؟
- آیا عبور مواد مخدر از گیت فرودگاه امکانپذیر است؟
- و …
هدف از غربالگری های امنیتی در اماکن مختلف جلوگیری از ورود کالاهای خطرناک به هواپیما و اطمینان از رسیدن ایمن همه پروازها به مقصد است. بنابراین، همه مسافران قبل از ورود به محوطه بازرسی باید از یک فلزیاب عبور کنند و همچنین چمدان و لوازم همراه آنها با دستگاه ایکس ری اسکن شود.
دستگاه های ایکس ری فرودگاه چه چیزی را می‌بینند؟
نگرانی‌های امنیتی سفر هوایی را به یک امر بسیار تهاجمی‌تبدیل کرده است، اما فرآیند امنیتی در واقع برای محافظت از ما، مسافران طراحی شده است. برای ایمنی همه کسانی که با هواپیماپرواز می‌کنند، همه لوازم همراه مسافران از جمله (ساک، چمدان و …) توسط اسکنرها (دستگاه ایکس ری) بررسی می‌شوند، تا از رعایت محدودیت‌ها اطمینان حاصل شده و از ورود یا خروج اشیاء ممنوعه جلوگیری شود.
دستگاه ایکس ری چگونه کار میکند؟
سوالی که بعضی از کاربران سایت می‌پرسند، این است که دستگاه اشعه ایکس چگونه کار میکند ؟ یک دستگاه ایکس ری شبیه یک تونل جعبه‌ای و یک تسمه نقاله است که چمدان را از طریق تونل حرکت میدهد. در داخل جعبه، چمدان‌ها با اشعه ایکس اسکن می‌شوند: اسکن با این واقعیت فعال می‌شود که اشعه ایکس در مواد مختلف به میزان متفاوتی نفوذ میکند. در واقع این دستگاه برای اسکن چمدان و ساک مسافرین به کار می‌رود.
این دستگاه با یک لوله مخصوص که با سرب پوشانده شده است، اشعه ایکس تولید میکند. در پوشش سربی یک شکاف باریک به عرض یک سانتی‌متر وجود دارد که از طریق آن اشعه ایکس به داخل تونل هدایت می‌شود. تسمه نقاله هر یک از اثاثیه را از طریق پرتو اشعه ایکس حمل میکند و در طرف مقابل تونل، یک آشکارساز میزان تشعشعی را که به آیتم اسکن شده نفوذ کرده است اندازه گیری میکند. مواد متراکم مانند سرب بیشترین تابش را جذب کرده و جلوی پیشرفت اشعه ایکس را می‌گیرند.
دستگاه های ایکس ری انواع اجسام فلزی و غیرفلزی، از جمله بیشتر مواد آلی را تشخیص می‌دهند.
بر اساس میزان تشعشعی که از چمدان عبور کرده است، یک تصویر نزدیک به زمان واقعی از اقلام ایجاد میکند.
در گذشته تصاویر اشعه ایکس سیاه و سفید بودند. امروزه در تصویر تولید شده توسط کامپیوتر متصل به اسکنر، مواد مختلف با رنگ های مختلف نشان داده می‌شود.
مواد آلی مانند چوب، آب، پلاستیک و منسوجات به رنگ نارنجی هستند. مواد معدنی مانند فلزات به رنگ آبی ظاهر می‌شوند.
اگر مواد آلی و معدنی در مورد اسکن شده همپوشانی داشته باشند، روی صفحه سبز نشان داده می‌شود. به عنوان مثال، توپ های تنیس در یک لوله فلزی سبز به نظر می‌رسند. مواد دیگری که به رنگ سبز نشان داده شده اند شامل نمک، شیشه و استخوان است.
هر چه ماده متراکم تر باشد یا لایه ماده در مسیر اشعه ایکس ضخیم‌تر باشد، آیتم تیره‌تر روی صفحه کامپیوتر ظاهر می‌شود. موادی که بیش از حد متراکم هستند که تابش نمی‌تواند از آن عبور کند سیاه به نظر می‌رسد.
اسکنرهای چمدان از اشعه ایکس برای اسکن محتویات چمدان استفاده می‌کنند، تا تصاویر دقیقی از اقلام داخل آن بدست آورند. افسران امنیتی می‌توانند چگالی هر شیء را محاسبه کنند. آنها ممکن است به طور کامل تشخیص ندهند که هر کالای داخل چمدان یا ساک چیست، اما اگر با موارد مشکوک روبرو شوند، ممکن است بار شما را به صورت کامل از نزدیک تفتیش کنند.
برای کار با این تجهیزات نیاز است که یک یا چند نفر از مأمورین بازرسی، آموزش دستگاه ایکس ری را دیده باشند و بتوانند با آن کار کرده و تصاویر آن را تجزیه و تحلیل کنند.
تصاویر سه بعدی با تکنولوژی جدید
به گفته Joni Pekkanen- کارشناس این حوزه_ توسعه فناوری تصاویر را واضح‌تر و فرآیند اسکن را روان‌تر کرده است. او می‌گوید که می‌توان تصاویر را تغییر داد تا دید بهتری از محتویات چمدان اسکن شده داشته باشد.
برای مثال، در فرودگاه هلسینکی از دستگاه های به اصطلاح دوگانه استفاده می‌شود که دو تصویر متفاوت از یک آیتم اسکن شده تولید می‌کنند. این در عمل به این معنی است که ما به ندرت مجبور به اسکن مجدد چمدان می‌شویم، که باعث می‌شود غربالگری روان تر انجام شود.
اسکنرهای جدیدی برای مرکز حمل و نقل فرودگاه هلسینکی سفارش داده شده است. با ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری سی تی یا توموگرافی کامپیوتری، این اسکنرها به طور خودکار مواد منفجره را تشخیص می‌دهند.
در سی تی اسکن منبع تابش با سرعت بالایی به دور آیتم اسکن شده می‌چرخد و می‌توان تصویری سه بعدی تولید کرد. یک دستگاه جدید می‌تواند تا 1800 کیسه را در ساعت اسکن کند.
آیا تشعشعات ایکس ری فرودگاه برای مضر است؟
فرودگاه ها از دو نوع مختلف اسکنر استفاده می‌کنند. اولین آنها اسکنرهای تمام بدن هستند که به عنوان اسکنر امواج میلیمتری شناخته می‌شوند و تصویر متحرکی مانند آنچه ما در فیلم ها به دیدن آن عادت کرده‌ایم ایجاد می‌کنند. (البته این تجهیزات فعلا در کشور ما استفاده نمی‌شود.)
اشعه ایکس برای نشان دادن اشیاء پنهان در زیر لباس یا چمدان طراحی شده است. آنها می‌توانند اشیاء فلزی و غیرفلزی را از اسلحه گرفته تا مواد غذایی و پلاستیک شناسایی کنند. برخی از فرودگاه‌ها دیگر از اسکنرهای backscatter استفاده نمی‌کنند زیرا به عنوان تجاوز به حریم خصوصی در نظر گرفته می‌شوند، اما همچنان در فرودگاه‌های بزرگ ایالات متحده، بریتانیا و اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این تشعشعات هیچ آسیبی برای افراد یا چمدان ها ایجاد نمی‌کند.
پکانن یکی دیگر از کارشناسان تجهیزات امنیتی می‌گوید: «یک مورد اسکن شده در معرض دوز تشعشعی تقریباً یک میکروسیورت قرار می‌گیرد که معادل دوز تشعشع پس زمینه کیهانی است که در طول یک ساعت پرواز در ارتفاع ده کیلومتری در معرض آن قرار می‌گیرید. این میزان ده برابر کمتر از دوز اشعه ایکس دندان است.
چمدان‌هایی که در مسیر رسیدن به سطل بار هستند با ماشین‌هایی که اندکی قدرتمندتر هستند اما به همان اندازه بی‌ضرر هستند غربال می‌شوند.
کل تونل در دستگاه با سرب پوشانده شده است، بنابراین عملا هیچ تشعشعی نمی‌تواند از آن عبور کند. علاوه بر این، اشعه ایکس اقلام اسکن شده را آلوده نمی‌کند.
عملاً هیچ چمدان معمولی وجود ندارد که با اسکن اشعه ایکس آسیب ببیند. البته یک استثنا در این میان وجود دارد:
برای فیلم‌های عکاسی یا سینمایی بسیار حساس، خطر آسیب اندکی وجود دارد. اگر فیلمی‌با شماره ASA بالا حمل می‌کنید، بهتر است آن را در چمدان دستی خود بسته بندی کنید و قبل از نمایش به افسران امنیتی اطلاع دهید. اما فیلم معمولی توسط دستگاه ایکس آسیب نمی‌بیند.
توجه داشته باشید که دستگاه ایکس ری فرودگاه، یک دستگاه اسکن بدن نیست و فقط برای بازرسی چمدان‌ها به کار می‌رود. برای بازرسی یا اسکن بدن در فرودگاه از گیت بازرسی بدنی استفاده می‌شود که از امواج مغناطیسی برای شناسایی فلزات استفاده میکند.
در چه شرایطی چمدان پس از اسکن توسط دستگاه ایکس ری باز می‌شود؟
گاهی اوقات، افسران امنیتی تصمیم می‌گیرند که چمدان شما را از نزدیک ببینند. آنها چگونه تصمیم می‌گیرند که چمدان اسکن شده باید برای بازرسی باز شود؟
“در درجه اول، افسر امنیتی که بر اسکن نظارت میکند، مسئول تصمیم گیری در مورد باز کردن چمدان یا ساک است، اما تصاویر نمایش داده شده در مانیتور دستگاه ایکس ری نیز نقش دارد. اگر رایانه یا افسر (مأمور مربوطه) کالاهای ممنوعه یا یک ماده غیرقابل شناسایی یا مشکوک را در تصویر اسکنر تشخیص دهد، اقدام به باز کردن چمدان و بررسی آن خواهد کرد.
معمولاً برای افزایش امنیت، درصد مشخصی از چمدان به صورت تصادفی بازرسی می‌شوند. بازرسی‌های تصادفی می‌تواند توسط مامور بازرسی یا سیستم رایانه‌ای نصب شده بر روی دستگاه ایکس ری انتخاب شود.
آیا می‌توان آئروسل‌ها را در چمدان گذاشت؟
آماده و مشتاق سفر هستید، اما مطمئن نیستید که آیا می‌توانید آئروسل‌ها (اسپری خوشبو کننده هوا، اسپری ضد عرق و …) را در چمدان‌های خود بگذارید؟ این غیرعادی نیست که مردم نگران استفاده از اسپری های مو، ضد آفتاب، موس مو و دئودورانت ها در هواپیما باشند. در اینجا چیزی است که باید در مورد محدودیت های آئروسل بدانید و چگونه به این سوال پاسخ دهید: آیا می‌توانید آئروسل ها را در چمدان تحویل داده شده حمل کنید؟
قوانین حمل ذرات معلق در هوا در هواپیما
به گفته سازمان هواپیمایی کشوری، هیچ مایعی در ظروف بزرگتر از 100 میلی لیتر (3 اونس) در پروازهای بریتانیا در چمدان دستی مجاز نیست، مگر اینکه پس از بازرسی امنیتی خریداری شده باشد. همین امر در مورد آئروسل ها نیز صدق میکند. بنابراین، اگر در پرواز خود نیاز به حمل موارد اینچنینی دارید، مانند دئودورانت یا محصولات آرایش مو، باید پس از عبور از گیت امنیتی، آنها را در چمدان خود بگذارید.
خطوط هوایی و آژانس های امنیتی مرزی از نظر قانونی حق دارند از عبور شما جلوگیری کنند مگر اینکه موارد خاصی را تحویل دهید. به طور کلی، فقط در صورتی می‌توانید ذرات معلق در هوا و مایعات را حمل کنید که همه آنها در یک کیسه منفرد و قابل آب بندی مجدد با ابعاد تقریباً 20 در 20 سانتی متر قرار گیرند.
نحوه حمل آئروسل در چمدان تحویلی
اگر آئروسل‌های بزرگ‌تری دارید که نمی‌توانید با خود حمل کنید، می‌توانید آنها را در انبار هواپیما در داخل چمدان چک‌شده‌تان قرار دهید. اما شرایطی وجود دارد که برای همه آئروسل‌های نگهدارنده چمدان اعمال می‌شود:
- آنها باید حاوی گاز غیر قابل اشتعال و غیر سمی‌باشند.
- آنها باید برای استفاده شخصی (حجم های ورزشی یا استفاده خانگی) باشند.
- ظروف جداگانه نمی‌توانند بیش از 0.5 کیلوگرم / 0.5 لیتر / 1.10 پوند وزن داشته باشند.
- آنها نمی‌توانند بیش از 2 کیلوگرم / 2 لیتر / 4.40 پوند وزن داشته باشند (حداکثر 4 x 500 میلی لیتر).
- آنها باید درپوش یا پوشش دیگری داشته باشند که از رها شدن تصادفی جلوگیری کند.
استثنائات قوانین مربوط به حمل ذرات معلق در هوا در فرودگاه
اگر حجم کل آئروسل شما بیش از 100 میلی لیتر است (باید آن را در چمدان تحویلی خود نگهداری کنید. با این حال، چند استثنا در قوانین وجود دارد:
- شیر مادر و شیر خشک نوزاد در مقادیر بیشتر مجاز هستند، اگرچه کودک شما باید در آن زمان با شما سفر کند.
- داروهای ضروری، از جمله داروهای استنشاقی، در صورتی که همراه با اسناد پزشکی باشند.
- سیلندرهای اکسیژن برای سلامتی شما مورد نیاز است، اگرچه همیشه باید قبل از سفر با شرکت هواپیمایی تماس بگیرید تا قوانین خاصی را برای رعایت آن تأیید کنید.
عبور مواد مخدر از بازرسی فرودگاه
از نظر فنی، دستگاه ایکس ری مستقر در فروگاه، مواد مخدر را شناسایی نمی‌کنند، اما می‌توانند سرنخ‌هایی از مواد مخدر پنهان شده در کیف و چمدان را نشان دهند. حتی اگر این تجهیزات نتوانند ترکیب دقیق را تعیین کنند، نشان می‌دهند که یک جسم آلی، فلزی یا چگالی یک شی چقدر کم یا زیاد است و افسران امنیتی با مشاهده این تصویر و مشکوک شدن، می‌توانند، چمدان را به صورت جداگانه بررسی نمایند.
تصاویر ایکس ری
برای آشنایی بیشتر با نحوه نمایش تصاویر دستگاه های ایکس ری، در این بخش دو نمونه از تصاویر دستگاه های ایکس ری پزشکی و چمدانی را مشاهده می‌کنید.
