شرایط نابسامان اقتصاد کشور، بسیاری از کسب و کارها را در آستانه ورشکستگی قرار داده است. تعداد زیادی از کارگران و نیروی انسانی شرکتها در آستانه از دست دادن شغل خود هستند. یکی از مباحث بسیار مهم در رابطه با کارگرانی که شغل خود را از دست میدهند، قانون بیمه بیکاری است. در این مقاله راجع به بیمه بیکاری و قوانین مرتبط با آن بحث خواهد شد.
مقرری بیمه بیکاری چیست ؟
مقرری بیمه بیکاری یکی از حمایتهای سازمان تأمین اجتماعی است که به افرادی که کار خود را از دست دادهاند پرداخت میشود. ماهانه به میزان 3% حقوق و دستمزد کارکنان به عنوان بیمه بیکاری توسط کارفرما به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت میشود. بنابراین این سازمان مکلف است به بیمه شدگانی که کار خود را از دست میدهند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید.
آیا بیمه بیکاری به هر شخصی که شغل خود را از دست داده باشد، تعلق میگیرد؟ خیر ! دریافت مقرری بیکاری شرایط خاصی دارد. مهمترین شرط دریافت مقرری بیمه بیکاری این است که شخص بیمه شده بدون اراده و میل خود بیکار شده باشد. این شخص باید آماده باشد تا در صورت فراهم شدن کار جدید، فعالیت خود را مجدداً شروع کند.
توجه : بیمه شدگانی که به خاطر حوادث غیر مترقبه مانند زلزله، سیل، آتش سوزی و … کار خود را از دست می دهند، نیز مشمول دریافت مقرری بیکاری میشوند.
دریافت کننده مقرری بیمه بیکاری باید چه شرایط داشته باشد ؟
1. مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشد.
2. قبل از بیکار شدن، حداقل یکسال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
3. با اراده خود کار را ترک نکرده باشد. (به صورت غیر ارادی بیکار شده باشد.)
4. جزو اتباع خارجی نباشد.
5. شخص قبل از بیکاری، حتماً باید شاغل بوده باشد و جزو گروه مستمری بگیران، بازنشستگان و یا از کار افتاده نباشد.
6. فردی که دارای شغل آزاد و بیمه اختیاری باشد، مشمول این قانون نمیشود.
7. شخص حداکثر تا 30 روز پس از بیکاری فرصت دارد تا موضع را به اداره کار اعلام نماید. در غیر اینصورت، امکان دریافت مقرری بیکاری وجود ندارد.
مدت زمان و مبلغ مقرری بیکاری
حداقل زمان دریافت بیمه بیکاری 6 ماه و حداکثر 50 ماه است. این مدت به سابقه پرداخت حق بیمه در زمان اشتغال بستگی دارد. خبر خوشحال کننده در این رابطه این است که مدت زمان دریافت مقرری بیکاری جزو سوابق بیمه شخص محاسبه میشود.
میزان مقرری بیمه بیکاری برابر با 55% حقوق و دستمزد و یا مزد روزانه فرد بیمه شده است. اگر شخص بیکار شده متأهل باشد، به ازاء هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا 4 نفر)، 10% مبلغ بیشتری دریافت میکند. به طور کلی میزان مقرری بیکاری نباید از حداقل دستمزد تعیین شده در قانون برای هر سال کمتر و یا از 80% متوسط دستمزد دریافت شده بیشتر باشد.
مبلغ بیمه بیکاری بین دهم یا پانزدهم هر ماه به یک حساب نزد بانک رفاه کارگران واریز می گردد. بنابراین برای دریافت مقرری باید حتماً یک حساب در بانک رفاه افتتاح کرده و به اطلاع مرجع مربوطه رساند.
مدارک مورد نیاز برای دریافت مقرری بیمه بیکاری
1. اصل و کپی قرارداد کار یکسال آخر
2. 4 قطعه عکس پرسنلی 4*3
3. اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدارک معادل
4. اصل و کپی کارت ملی و تمامی صفحات شناسنامه
5. اصل و کپی کارت پایان خدمت برای آقایان
6. پوشه روغنی
7. کپی صفحه اول دفترچه بیمه تأمین اجتماعی
8. نامه عدم نیاز از طرف کارفرما
در شرایط زیر مقرری بیمه بیکاری قطع میشود
1. اشتغال مجدد فرد بیکار در شغل قبلی یا یک شغل جدید
2. مرگ یا فوت دریافت کننده مقرری
3. عدم حضور فرد بیکار در دوره های کارآموزی و یا مدت زمانههای تعیین شده جهت اعلام حضور در اداره کار
4. خودداری از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابهی که به فرد بیکار پیشنهاد میشود
5. فرد مشمول دریافت مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی شود
6. پایان مدت زمان دریافت مقرری بیکاری
نکات مهم
1. اخراج از کار بر اساس مقررات قانون کار و رأی صادره از مراجع حل اختلاف و به علت کوتاهی در انجام وظایف محوله یا نقض آیین نامههای انضباطی، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهد شد.
2. مقرری بیکاری از روز اول بیکار شدن بیمه شده محاسبه و قابل پرداخت است.
3. افرادی که در پی حوادث غیر مترقبه مانند جنگ، سیل، زلزله و آتش سوزی، کار خود را از دست میدهند،نیازی به پرداخت حق بیمه به مدت یک سال و بیشتر ندارند. اگر فرد بیمه شده حتی یک روز سابقه بیمه داشته باشد و در اثر عوامل یاد شده، شغل خود را از دست بدهد، مشمول دریافت بیمه بیکاری خواهد شد.
4. اگر شخص در زمان بیکار شدن 55 سال یا بیشتر و حداقل 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. میتواند تا رسیدن به سن بازنشستگی از مقرری بیکاری استفاده نماید. البته به شرطی که به کار دیگری اشتغال نداشته باشد.
5. در صورتیکه س از دریافت مقرری بیکاری، مشخص گردد که بیکاری شخص به صورت ارادی و با میل خود بوده است، مقرری بیکاری وی قطع میشود. در ضمن شخص مکلف است تمامی مبالغ دریافتی بعنوان مقرری بیکاری را به سازمان تأمین اجتماعی عودت دهد.
5. در صورتی که شخص علیرغم دریافت مقرری بیکاری، اشتغال به کار داشته باشد و این موضوع را به اداره کار اعلام نکند، موظف است مقرری دریافت شده از زمان اشتغال مجدد را به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز نماید.